23-8-2024 | Sức khỏe

Bệnh đậu mùa khỉ đang có xu hướng ngày càng lan rộng và tiến triển phức tạp ở nhiều nước. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng với dịch đậu mùa khỉ. Tại Việt Nam cũng đã ghi nhận hơn 150 ca nhiễm bệnh và gần 10 ca tử vong liên quan đến căn bệnh này. 

Bệnh đậu mùa khỉ là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng bệnh

1. Bệnh đậu mùa khỉ là gì?

Bệnh đậu mùa khỉ (Mpox) là một bệnh truyền nhiễm do virus đậu mùa khỉ gây ra, thuộc họ Poxviridae và chi Orthopoxvirus. Loại virus này lần đầu tiên được phát hiện vào năm 1958 trên một đàn khỉ được nuôi trong phòng thí nghiệm, vì vậy nó được đặt tên là bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, bệnh này sau đó đã lây nhiễm sang người và bùng phát thành dịch tại nhiều quốc gia Châu Phi.

Bệnh đậu mùa khỉ chủ yếu xuất hiện ở các khu vực rừng nhiệt đới Trung và Tây Phi, nơi mà virus này thường lưu hành trong tự nhiên. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh đã xuất hiện ở nhiều quốc gia ngoài khu vực này, bao gồm cả Việt Nam, do sự lây lan từ người sang người, đặc biệt qua tiếp xúc gần và quan hệ tình dục.

Đặc Điểm Dịch Tễ

Theo báo cáo từ Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh, từ năm 2023-2024 đã ghi nhận 199 ca mắc bệnh Mpox, trong đó có 8 trường hợp tử vong. TP. Hồ Chí Minh ước tính có số ca mắc cao nhất tại khu vực phía nam với 156 ca và 6 ca tử vong. Điều đáng chú ý, 100% ca bệnh ở thành phố là nam giới trong độ tuổi từ 18 đến 53 tuổi, và 84% trong số đó thừa nhận có quan hệ tình dục đồng giới. Điều này cho thấy tỷ lệ lây nhiễm qua đường tình dục là rất cao.

Mặc dù dịch bệnh tại Việt Nam hiện tại chỉ lây lan trong cộng đồng hẹp, nhưng vẫn cần cảnh giác và nắm rõ cách phòng tránh để ngăn chặn sự lây lan nguy hiểm của căn bệnh này.

2. Triệu chứng của bệnh

Sau khi xâm nhập vào cơ thể người, virus sẽ có thời gian ủ bệnh trong khoảng 5-21 ngày. Trong giai đoạn đầu, bệnh nhân thường sẽ có các triệu chứng giống như bệnh cúm:

• Sốt cao.
• Đau đầu dữ dội.
• Đau nhức các cơ và đau lưng.
• Suy nhược cơ thể.
• Sưng hạch bạch huyết (đặc điểm nổi bật giúp phân biệt với bệnh đậu mùa thông thường).

Sau giai đoạn này, các triệu chứng trên da sẽ bắt đầu xuất hiện. Ban đầu là các vết ban đỏ, sau khoảng 2 ngày sẽ nhanh chóng phát triển thành các mụn nước nhỏ, mụn mủ, và cuối cùng là đóng vảy, khô lại và bong ra, để lại những vết sẹo khó lành trên da. Các vết ban thường xuất hiện đầu tiên trên mặt, sau đó lan ra lòng bàn tay, lòng bàn chân, và dần dần bao phủ toàn bộ cơ thể.

Ngoài ra, các vết ban còn có thể xuất hiện ở cơ quan sinh dục và quanh hậu môn, điều này đặc biệt được ghi nhận trong các trường hợp lây nhiễm qua đường tình dục. Các triệu chứng này thường kéo dài từ 2 đến 4 tuần, và hầu hết bệnh nhân sẽ hồi phục sau giai đoạn này. Tuy nhiên, ở những người có hệ miễn dịch suy yếu, bệnh có thể kéo dài hơn và gây ra các biến chứng nghiêm trọng.

Mặc dù đa số các ca bệnh đậu mùa khỉ đều hồi phục hoàn toàn, nhưng một số trường hợp nặng có thể gặp các biến chứng nguy hiểm như:

• Nhiễm trùng da do vi khuẩn tại các vết ban.
• Viêm phổi.
• Viêm màng não.
• Viêm giác mạc dẫn đến mất thị lực.

Trẻ em, phụ nữ có thai và những người có hệ miễn dịch yếu là các nhóm đối tượng có nguy cơ cao gặp phải biến chứng nguy hiểm từ bệnh đậu mùa khỉ.

3. Con đường lây nhiễm bệnh đậu mùa khỉ

Virus đậu mùa khỉ có thể lây lan từ động vật sang người và từ người sang người. Các loài động vật có thể mang virus bao gồm khỉ, động vật gặm nhấm, các động vật khác sống trong rừng nhiệt đới. Virus có thể lây lan qua vết cắn, vết trầy xước, hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch tiết, hoặc tổn thương trên da của động vật bị nhiễm bệnh. 

Lây truyền từ người sang người xảy ra chủ yếu qua các con đường sau: 

• Tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết người bệnh: Bao gồm các giọt bắn từ đường hô hấp khi ho hoặc hắt hơi.
• Tiếp xúc với các tổn thương trên da của người bệnh như việc chạm vào các vết ban, mụn nước hoặc mụn mủ.
• Sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người nhiễm bệnh: Như quần áo, chăn gối, hoặc các vật đựng đã tiếp xúc với virus.
• Quan hệ tình dục: Đây là con đường lây truyền chính trong nhiều trường hợp ghi nhận gần đây, đặc biệt ở những nhóm có quan hệ đồng giới.

4. Cách phòng chống lây lan bệnh đậu mùa khỉ

Mặc dù đang được kiểm soát tốt tại Việt Nam, Mpox vẫn tiềm ẩn nguy cơ và có thể bùng phát bất cứ lúc nào. Để ngăn ngừa bệnh trở thành dịch, mọi người cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau đây:

• Che miệng, mũi khi ho, hắt hơi để tránh lây lan virus qua giọt bắn đường hô hấp.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt sau khi nghi ngờ có tiếp xúc với người nhiễm virus.
• Ăn chín uống sôi, sử dụng thực phẩm rõ nguồn gốc.
• Không tiếp xúc với động vật nghi ngờ nhiễm bệnh, động vật đã chết nhằm giảm thiểu sự lây lan virus từ động vật sang người.

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị cho bệnh đậu mùa khỉ, nhưng các triệu chứng có thể được kiểm soát bằng cách chăm sóc y tế phù hợp. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng, và đảm bảo người bệnh được cách ly để ngăn ngừa lây lan.

Trong các trường hợp nặng, cần hỗ trợ y tế tại bệnh viện, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao như trẻ em, phụ nữ mang thai, và người có hệ miễn dịch suy yếu.

Kết luận

Bệnh đậu mùa khỉ là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có khả năng lây lan nhanh chóng trong cộng đồng nếu không được kiểm soát đúng cách. Hiểu rõ về triệu chứng, nguyên nhân, và các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân và gia đình khỏi căn bệnh này. Đồng thời, nâng cao nhận thức và hợp tác với các cơ quan y tế là điều cần thiết để ngăn chặn sự bùng phát của dịch bệnh trong tương lai.

 

Nguồn tham khảo

1. Julia Landwehr (2024). Monkeypox (Mpox) Rash: What Does Monkeypox Look Like? https://www.health.com/news/monkeypox-pictures

2. World Health Organization (2024). Mpox. https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/mpox

3. Hữu Thủy (2023). Bệnh đậu mùa khỉ đang có xu hướng lan rộng tại Việt Nam. https://vaac.gov.vn/benh-dau-mua-khi-dang-co-xu-huong-lan-rong-tai-viet-nam.html

4. Brenda L. Tesini, MD (2023). Mpox (Bệnh đậu mùa khỉ). https://www.msdmanuals.com/vi/professional/benh-dau-mua-khi

 

---

SCARCARE – Gel trị sẹo (Tuýp 10g)

Scarcare chứa thành phần: Dimethicone, Cyclopentasiloxane,… có tác dụng làm mờ sẹo, giảm ngứa xung quanh vết sẹo, giảm kích thước và làm dịu vết sẹo, ngăn ngừa sẹo phì đại và sẹo nồi xảy ra. 

Mỗi tuýp có chứa:

– Dimethicone

– Cyclopentasiloxane

– Dimethicone Crosspolymer

Gel trị sẹo ScarCare không chứa nước và chất bảo quản.

Xuất xứ: Ba Lan

Tham khảo thêm thông tin sản phẩm TẠI ĐÂY