Trong quá trình mang thai, nhu cầu sử dụng Sắt của cơ thể tăng lên rất cao. Sắt tham gia vào quá trình phân chia tế bào, đặc biệt là trong vòng 10-16 ngày đầu khi bắt đầu thụ thai, các tế bào thần kinh của thai nhi sẽ được tạo ra hàng loạt nhờ Sắt và Acid Folic. Vì vậy, việc thiếu hụt Sắt trong giai đoạn quan trọng này có thể dẫn tới những nguy cơ lớn về sau cho cả mẹ lẫn con. 

1. Vai trò của sắt trong thời kỳ mang thai

Chúng ta có thể thấy rằng phụ nữ trong thời kỳ mang thai sẽ chứng kiến nhiều sự thay đổi về mặt tâm sinh lý, đặc biệt là tình trạng thiếu máu xảy ra rất phổ biến. Nguyên nhân là lượng máu trong cơ thể bây giờ dùng để nuôi dưỡng cho cả mẹ và con. Thiếu hụt sắt trong giai đoạn này có thể dẫn tới những hệ lụy nghiêm trọng.

Sắt tham gia vào quá trình hình thành hồng cầu trong máu và cấu tạo nên enzyme hệ miễn dịch, giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Thiếu sắt sẽ dẫn tới tình trạng thiếu máu, người xanh xao mệt mỏi, sức đề kháng yếu dễ nhiễm các loại virus và đặc biệt có thể gây hại cho sự phát triển của thai nhi. 

Việc thiếu sắt còn gây ảnh hưởng đến quá trình cung cấp oxy cho mẹ và thai nhi, các tế bào hồng cầu chứa Sắt đóng vai trò vận chuyển oxy đến các cơ quan và mô của cơ thể mẹ cũng như thai nhi. Việc thiếu hụt oxy ở các cơ quan dẫn đến tình trạng chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi, cơ thể suy nhược. Ngoài ra, Sắt còn giúp làm tăng cảm giác thèm ăn nên ở những phụ nữ đang mang thai nếu bị tình trạng thiếu Sắt sẽ thường xuyên cảm thấy khó ngủ, chán ăn. 

 2. Dấu hiệu nhận biết khi thiếu sắt trong thời kỳ mang thai

Việc nhận biết sớm tình trạng thiếu máu của cơ thể để bổ sung Sắt kịp thời là điều rất quan trọng mà các mẹ bầu cần lưu ý. Dưới đây là một số biểu hiện mà các mẹ có thể tham khảo để đánh giá tình trạng sức khỏe của bản thân:

• Mệt mỏi kéo dài, da xanh xao, nhợt nhạt.

• Thường xuyên chóng mặt, khó tập trung.
• Móng tay, móng chân dễ gãy, tóc rụng nhiều.
• Chán ăn.
• Tay chân lạnh.
• Đau ngực, khó thở, tim đập nhanh.

3. Những thực phẩm giúp bổ sung sắt cho mẹ bầu

Phương pháp an toàn và hiệu quả nhất để bổ sung Sắt chính là nguồn thực phẩm chúng ta tiêu thụ hằng ngày. Thông thường lượng Sắt cần bổ sung cho cơ thể người trưởng thành là khoảng 15mg/ngày. Đến lúc mang thai, nhu cầu Sắt sẽ tăng lên gấp đôi để đủ nuôi dưỡng cho cả mẹ và con. Tuy nhiên, không phải cứ bổ sung Sắt càng nhiều càng tốt, các mẹ bầu nên cân đối hàm lượng cung cấp hằng ngày nằm trong khoảng thích hợp, Bộ Y tế Việt Nam khuyến cáo phụ nữ mang thai nên bổ sung 30-60mg/ngày. 

Sắt trong thực phẩm tồn tại ở 2 dạng: Sắt Heme và Sắt không Heme. Sự hấp thu của cơ thể cũng khác nhau giữa 2 loại sắt này, vì vậy các mẹ bầu nên lưu ý về thực phẩm thuộc từng loại Sắt để có thể bổ sung Sắt an toàn, phù hợp và tối ưu nhất.

3.1. Thực phẩm giàu Sắt Heme:

Dạng Sắt Heme thường được ưu tiên bổ sung vì dễ hấp thu hơn và khả năng dung nạp của dạng sắt này cao hơn Sắt không Heme, dù bạn có chế biến và sử dụng thức ăn theo phương thức nào. Dưới đây là một số loại thực phẩm có hàm lượng Sắt heme cao:

• Thịt vịt: Theo thống kê của USDA, hàm lượng dinh dưỡng có trong 100g thịt vịt có khoảng 2,7mg Sắt, 11mg Canxi, 19g Protein cùng với các chất dinh dưỡng quan trọng khác. Mẹ bầu nên ưu tiên sử dụng ức vịt không da như một phần của chế độ ăn uống cân bằng.
• Thịt bò: Thịt bò được biết đến như một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng và có hàm lượng Sắt cao, trung bình trong 100g thịt bò có khoảng 1,9mg Sắt, 4mg Canxi, 21,5g Protein. Tuy nhiên, lượng cholesterol trong loại thịt này cũng khá cao, nằm trong khoảng 60mg/100g. Việc dung nạp quá nhiều cholesterol sẽ dẫn tới những nguy hại về sức khỏe, ví dụ như bệnh tim. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên sử dụng loại thịt này 3-4 lần/ tuần.
• Trứng gà: Đây cũng là loại thực phẩm được các mẹ bầu ưu tiên sử dụng để bổ sung Sắt cho cơ thể vì thành phần dinh dưỡng cao của nó. Trong 1 quả trứng chứa khoảng 0,84mg Sắt, 24,1mg Canxi và 6,24g Protein. Tuy nhiên việc sử dụng quá nhiều trứng cũng không tốt cho sức khỏe, mẹ bầu chỉ nên sử dụng 3-4 quả trứng mỗi tuần để đảm bảo dinh dưỡng cũng như an toàn cho cơ thể.
• Hải sản: Hải sản cung cấp một lượng đáng kể protein nạc chất lượng cao, acid béo, omega-3, vitamin D, vitamin E và vitamin B. Trung bình, một phần khoảng 85g cá hồi, cá ngừ và tôm biển cung cấp lần lượt 0,68mg, 0,65mg và 1,8mg sắt. Một số hải sản khác mẹ có thể thưởng thức vừa để bổ sung thêm sắt là cua, nghêu, hàu, trai,…

3.2. Thực phẩm giàu Sắt không Heme:

Sắt không Heme thường phải kết hợp tiêu thụ cùng một số thực phẩm khác vì tính khó hấp thu của nó. Một số loại thực phẩm giàu Sắt không Heme bao gồm: 

• Các loại đậu (đậu nành, đậu năng,…)
• Các loại rau lá xanh đậm (rau bina, súp lơ, măng tây, rau diếp xoăn…)
• Bí đỏ
• Nấm
• Các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt

Tuy nhiên, các mẹ nên lưu ý việc sử dụng các loại thực phẩm này cần kết hợp với một số thực phẩm giàu vitamin C khác, chẳng hạn như trái cây họ cam quýt, rau giàu vitamin C như ớt chuông, cà chua … để tăng khả năng hấp thu Sắt của cơ thể. 

4. Những sản phẩm hỗ trợ bổ sung sắt cho mẹ bầu và lưu ý

Bên cạnh việc bổ sung Sắt thông qua bữa ăn, mẹ bầu cũng nên sử dụng các sản phẩm hỗ trợ bổ sung Sắt. Vì thực tế cho thấy khả năng cung cấp đủ lượng Sắt cơ thể cần thông qua việc ăn uống hằng ngày là rất khó. Sản phẩm bổ sung sắt cho bà bầu thường có 2 dạng: Sắt vô cơ (Sắt sulfat) và Sắt hữu cơ (Sắt fumarate và Sắt gluconate). Trong đó Sắt hữu cơ là dạng dễ hấp thu hơn và ít gây táo bón hơn so với Sắt vô cơ. Một số loại sản phẩm mà mẹ bầu có thể tham khảo để bổ sung Sắt như:

4.1 NMI – PRENACAP PLUS DHA – VIÊN UỐNG BỔ SUNG VITAMIN, KHOÁNG CHẤT CHO PHỤ NỮ MANG THAI VÀ SAU SINH

Thương hiệu: Nutrimed International LLC – Mỹ

Giá tham khảo: 680.000 VNĐ/ Hộp 60 viên

Hàm lượng Sắt: Sắt fumarat 42,4mg/viên.

NMI Prena Cap Plus DHA chứa Canxi carbonat, Sắt fumarat, cùng các loại vitamin A, B1, B2, B3, B12,… hỗ trợ cung cấp lượng vitamin và khoáng chất cần thiết giúp mẹ bầu bổ sung dinh dưỡng trong thai kỳ, giúp bé phát triển tối ưu từ trong bụng mẹ. Sản phẩm bổ sung thêm DHA hỗ trợ phát triển trí não và mắt ở trẻ sơ sinh. 

Đây là một trong những sản phẩm sản xuất tại nhà máy Eagle Chemicals của hãng Nutrimed International LLC. Nơi chuyên cung cấp các thực phẩm bổ sung vitamin và dưỡng chất cho mọi lứa tuổi và mọi thành phần. NMI Prena Cap Plus DHA được phân phối ở nhiều nước trên thế giới, được nhiều bà mẹ lựa chọn tin dùng.

Tham khảo thêm thông tin sản phẩm Tại đây

4.2 PRENACY GOLD – VIÊN BỔ BẦU

Thương hiệu: TAVICO – Việt Nam

Giá tham khảo: 370.000 VNĐ/ Hộp 60 viên

Hàm lượng Sắt: Sắt (III) hydroxyde polymalsote 88mg trong 1 viên nang cứng.

Prenacy Gold là một sản phẩm bổ sung dưỡng chất dành riêng cho phụ nữ mang thai. Prenacy Gold cung cấp các dưỡng chất thiết yếu như axit folic, sắt, canxi, các vitamin và khoáng chất khác. Sản phẩm giúp bổ sung dưỡng chất cần thiết để tăng cường sức khỏe, phát triển não bộ và xương cho thai nhi, hỗ trợ hệ miễn dịch và giảm nguy cơ các vấn đề sức khỏe cho mẹ trong quá trình mang thai. Prenacy Gold, một sự lựa chọn tốt cho phụ nữ có thai để đảm bảo sự phát triển và sức khỏe tối ưu cho mẹ và con.

Tham khảo thêm thông tin sản phẩm Tại đây

4.3 AKAMAMA VITAMIN & MINERAL 

Thương hiệu: Hinode Plant of Sankyo Co., Ltd – Nhật Bản

Giá tham khảo: 350.000 VNĐ/ Túi 120 viên

Hàm lượng Sắt: Sắt 23mg (sắt Heme) trong 1 viên

Akamama nhận được các phản hồi tích cực từ các mẹ nhờ khả năng cung cấp hàm lượng sắt, acid folic, các vitamin và khoáng chất khác vừa đủ trong suốt giai đoạn thai kỳ cùng với thiết kế viên uống thân thiện.

4.4 DURAVIT PREGNANCY 

Thương hiệu: S.I.I.T S.r.l – Ý

Giá tham khảo: 540.000 VNĐ/ Hộp 30 viên

Hàm lượng Sắt: sắt bisglycinate 30mg trong 1 viên

Duravit Pregnancy xuất xứ từ Italia hỗ trợ bổ sung dưỡng chất quan trọng như Folate 5MTHF (acid folic), sắt, kẽm, lutein và vitamin tổng hợp, khoáng chất cần thiết kết hợp công nghệ viên nén giải phóng 3 lớp giúp ngăn ngừa tương tác và hấp thu một cách tối ưu giữa các thành phần cho phụ nữ từ khi dự định mang thai, trong thời kỳ mang thai và cho con bú.

Tham khảo thêm thông tin sản phẩm Tại đây

Trên đây là top những sản phẩm bổ sung Sắt được các mẹ bầu tin dùng. Tuy nhiên, mẹ bầu không nên tự ý mua và sử dụng thuốc nếu chưa nhận được sự tư vấn kỹ càng từ bác sĩ. Và trong quá trình sử dụng thuốc, mẹ cũng nên lưu ý những điều sau:

• Uống Sắt trước bữa ăn khi bụng đói, hoặc sau bữa ăn từ 1-2 giờ để cơ thể hấp thu sắt tốt nhất
• Sử dụng Sắt chung với các thức uống giàu Vitamin C như nước cam, nước chanh để tăng khả năng hấp thu Sắt tại ruột non. Lưu ý không sử dụng trà, cà phê hay sữa khi uống Sắt vì sẽ làm giảm sự hấp thụ. 
• Tăng cường uống nước và ăn rau xanh để phòng ngừa tác dụng phụ táo bón của viên uống bổ sung Sắt. 

Qua bài viết trên, hi vọng các mẹ đã có được những thông tin hữu ích để xây dựng một chế độ ăn uống bổ sung sắt an toàn, hiệu quả cho bầu.