25-09-2024 | Sức khỏe

Theo số liệu thống kê của WHO, số ca mắc bệnh tiểu đường đang gia tăng nhanh chóng và trở thành mối đe dọa toàn cầu. Bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như tổn thương thần kinh, đột quỵ, bệnh thận và trong nhiều trường hợp, người bệnh phải phụ thuộc vào insulin suốt đời. Vậy tiểu đường là gì và đâu là nguyên nhân chính gây ra căn bệnh này? Hãy cùng Grehebe tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Tiểu đường là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và các biến chứng của tiểu đường

1. Tiểu đường là gì?

Tiểu đường (đái tháo đường) là một loại rối loạn chuyển hóa, trong đó cơ thể không thể sử dụng được glucose (đường) một cách hiệu quả và gây tích tụ đường trong máu.

Glucose là một trong những nguồn năng lượng chính của cơ thể. Để sử dụng glucose, cơ thể cần insulin để đưa nó từ máu vào các tế bào, nơi glucose được chuyển hóa và tạo ra năng lượng.

Insulin, một loại hormon tự nhiên trong cơ thể được sản xuất bởi tuyến tụy. Hormon này hoạt động bằng cách, khi lượng đường trong máu tăng cao, tế bào beta tụy sẽ tiết ra insulin. Insulin kích thích các tế bào hấp thụ glucose trong máu và chuyển hóa thành năng lượng. Tuy nhiên, vì một số nguyên nhân mà cơ thể không thể sản xuất insulin hoặc các tế bào đề kháng với insulin, khi đó glucose bị mất khả năng di chuyển vào tế bào và tích tụ trong máu, gây ra bệnh tiểu đường và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm khác.

Bệnh tiểu đường được chia làm 2 loại chính: Tiểu đường tuýp 1 (type 1) và tiểu đường tuýp 2 (type 2). Ngoài ra còn có tiểu đường thai kỳ. Phân loại dựa vào nguyên nhân gây bệnh:

• Tiểu đường tuýp 1: cơ thể không tự sản sinh ra insulin hoặc sản sinh rất ít do quá trình tự miễn phá hủy tế bào beta tụy. Những bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 1 sẽ phải dùng insulin từ bên ngoài đưa vào trong suốt cuộc đời.
• Tiểu đường tuýp 2: xảy ra khi cơ thể kháng insulin hoặc sản xuất không đủ, làm glucose không thể hấp thụ hiệu quả vào tế bào.
• Tiểu đường thai kỳ: thường xảy ra ở phụ nữ có thai. Trong giai đoạn này, cơ thể giảm nhạy cảm với insulin. Tuy nhiên, bệnh có thể tự hồi phục sau khi sinh.

2. Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường

Tiểu đường tuýp 1 (tiểu đường phụ thuộc insulin): Hệ miễn dịch bình thường chỉ chống lại tác nhân gây hại, tuy nhiên vì một lý do nào đó đã tấn công và phá hủy tế bào beta tụy. Việc phá hủy tiến triển trong nhiều tháng, nhiều năm dẫn đến việc số lượng tế bào beta giảm xuống mức mà không còn đủ khả năng sản xuất insulin để điều chỉnh lượng glucose trong máu.

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra bệnh tiểu đường tuýp 1 vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, có một số giả thuyết cho rằng yếu tố di truyền kết hợp với các tác nhân môi trường có thể đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra căn bệnh này.

Bệnh tiểu đường tuýp 1 thường xuất hiện ở độ tuổi trẻ em hoặc thanh thiếu niên. Cho đến hiện tại, nó là dạng bệnh tiểu đường phổ biến nhất được chẩn đoán ở những người dưới 30 tuổi.

Tiểu đường tuýp 2: Chiếm 90% các trường hợp đái tháo đường. Ở tiểu đường tuýp 2, các tế bào trở nên đề kháng với hoạt động của động của insulin. Đồng thời, gan cũng trở nên kháng insulin, dẫn đến việc không thể ức chế việc sản xuất glucose của gan. Kết quả là, mức đường huyết sẽ cao cả khi đói và sau khi ăn. Béo phì và tăng cân cũng đóng vai trò quan trọng gây nên tình trạng kháng insulin ở tiểu đường tuýp 2.

Bệnh thường phát triển ở người lớn và trở nên phổ biến khi tuổi càng cao, đặc biệt là đối với người lớn > 65 tuổi. Tuy nhiên, tiểu đường tuýp 2 đang ngày càng gia tăng ở trẻ em, phần lớn là do tỷ lệ mắc bệnh béo phì ở trẻ em ngày càng cao.

Một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2:

• Người mắc các bệnh nền như tăng huyết áp, béo phì, rối loạn lipid máu, gan nhiễm mỡ…
• Lối sống ít vận động.
• Tiêu thụ thực phẩm nhiều đường, chất béo.
• Trên 35 tuổi.
• Tiền sử gia đình có đái tháo đường tuýp 2.
• Nhiễm HIV.

3. Triệu chứng của tiểu đường là gì

Hầu hết các triệu chứng phổ biến của bệnh đái tháo đường đều liên quan đến tình trạng tăng đường huyết. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, tình trạng này thường không có biểu hiện rõ ràng. Do đó, việc chẩn đoán bệnh có thể bị trì hoãn nhiều năm nếu không có các biện pháp sàng lọc định kỳ.

Khi bệnh tiến triển nặng hơn, các triệu chứng đặc trưng sẽ bắt đầu xuất hiện. Đối với tiểu đường tuýp 1, bệnh thường khởi phát đột ngột và rõ ràng với bốn triệu chứng điển hình: ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều và sụt cân nhanh.

Ngược lại, tiểu đường tuýp 2 diễn tiến âm thầm và ít biểu hiện triệu chứng rõ rệt. Bệnh thường chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe định kỳ hoặc khi nhập viện vì một lý do khác.

Một số triệu chứng chung có thể giúp bạn nhận biết bệnh:

• Thường xuyên thấy khát.
• Sụt cân bất thường.
• Tiểu nhiều.
• Các vết loét khó lành.
• Nhìn mờ.

4. Biến chứng của bệnh: Tiểu đường có nguy hiểm không?

Bệnh tiềm ẩn trong cơ thể lâu mà không được điều trị và kiểm soát đường huyết kịp thời có thể dẫn đến những hệ quả nghiêm trọng về tim mạch, mắt, thận, thần kinh. Ngoài ra, bệnh còn làm chậm quá trình lành vết thương, thậm chí gây ra các tổn thương, vết loét và nhiễm trùng trên da. Việc kiểm soát mức glucose trong máu có thể giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình phát triển của nhiều biến chứng, nhưng không thể chữa lành những tổn thương đã xảy ra.

Biến chứng đái tháo đường lên thần kinh
Biến chứng gây ảnh hưởng đến dây thần kinh ngoại vi, phổ biến nhất là ảnh hưởng tới dây thần kinh bàn chân và bàn tay, gây rối loạn cảm giác hoặc mất cảm giác đau. Mất cảm giác đau tưởng chừng như nguy hại nhưng nó có thể dẫn tới việc không phát hiện ra những vết thương ở lòng bàn chân hoặc những chấn thương, gãy xương, sai khớp. Sự bỏ qua những tổn thương đó có thể làm cho vết thương trở nên trầm trọng hơn và gây nhiễm trùng, hoại tử chi. Một số trường hợp đã phải cắt cụt chi để ngăn sự nhiễm trùng lây lan.

Biến chứng đái tháo đường lên võng mạc

Bệnh võng mạc do tiểu đường là một trong những nguyên nhân phổ biến gây mù lòa ở người trưởng thành tại Mỹ. Lúc đầu, các mạch máu nhỏ ở mắt có thể bị tổn thương và sưng phồng lên (giai đoạn đầu của bệnh). Sau đó, các mạch máu mới có thể phát triển không bình thường (giai đoạn nặng hơn) và làm tổn thương khu vực trung tâm của mắt, nơi giúp chúng ta nhìn rõ. Bệnh thường không có dấu hiệu trong giai đoạn đầu, nhưng về sau có thể gây mờ mắt, bong tróc các lớp bên trong mắt hoặc thậm chí dẫn đến mất thị lực một phần hay toàn bộ. Mức độ tiến triển của bệnh khác nhau tùy người.

Biến chứng đái tháo đường lên thận

Bệnh thận do tiểu đường là nguyên nhân chính gây ra bệnh thận mạn tính. Bệnh làm tổn thương các bộ phận lọc máu của thận, khiến các màng lọc trở nên dày hơn và gây xơ cứng cầu thận. Những thay đổi này dẫn đến tăng huyết áp cầu thận và dần dần làm giảm khả năng lọc máu của thận. Huyết áp cao toàn thân có thể làm bệnh tiến triển nhanh hơn. Thường thì bệnh không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi thận bị tổn thương nặng, gây ra hội chứng thận hư hoặc suy thận.

Kết luận

Tiểu đường là một bệnh lý mãn tính cần được quản lý chặt chẽ để duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ tiểu đường là gì, nhận biết sớm các triệu chứng và nắm bắt nguyên nhân cũng như các yếu tố nguy cơ là rất quan trọng. Áp dụng những biện pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả hơn. Hãy luôn theo dõi sức khỏe định kỳ và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế khi cần thiết.

 

Tài liệu tham khảo

1. Erika F. Brutsaert, MD, New York Medical College (2023). Đái tháo đường. https://www.msdmanuals.com/vi/dai-thao-duong

2. Cục Y tế dự phòng (2016). ​Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh đái tháo đường tuýp 2. https://vncdc.gov.vn/chan-doan-va-dieu-tri-benh-dai-thao-duong-tuyp-2

3. PGS.TS Nguyễn Thy Khuê – Nội tiết học đại cương. NXB Y học, TP Hồ Chí Minh, 2003. Bệnh đái tháo đường.

4. World Health Organization (2024). Diabetes in Vietnam. https://www.who.int/vietnam/vi/health-topics/diabetes

---

COMBO Sữa Tiểu Đường DICERNA & Đường Bắp TROPIUSPHA SLIM

Dành Cho Người Tiểu Đường

Sữa bột Sure Omega Dicerna là giải pháp dinh dưỡng đặc biệt cho người đái tháo đường, giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất và năng lượng giúp người đái tháo đường ổn đinh đường huyết, chống lại các biến chứng của bệnh tiểu đường, chống tập kết tiểu cầu và tăng huyết áp, cân bằng dinh dưỡng, ổn dịnh sức khỏe để sống vui khỏe mỗi ngày. Tropiuspha Slim chứa đường ngô, sorbitol và sucralose dùng cho trà, cà phê và đồ uống khác. Một gói Tropiuspha Slim 2,5g tương đương với độ ngọt của 10g đường.

CÔNG DỤNG:

SURE OMEGA DICERNA

– Đường hấp thu chậm – ổn định đường huyết: ISOMALTULOSE là thành phần đường bột hấp thụ chậm giúp ổn định đường huyết.

– Giảm cholesterol: MUFA & PUFA là các acid béo không no giúp làm giảm cholesterol trong máu, kiểm soát huyết áp, hạn chế các bệnh về mạch vành.

– Tăng cường đề kháng và thị lực: HMO & VITAMIN nhóm B, E, C, Zn giúp tăng cường sức đề kháng, giúp cơ thể đủ khỏe mạnh để chống chọi lại những biến chứng tiểu đường.

TROPIUSPHA SLIM

– Giúp tạo vị ngọt ít năng lượng dùng thay thế đường.

XUẤT XỨ: Việt Nam

Giá tham khảo: 500.000 VNĐ/ combo

Tham khảo thêm thông tin sản phẩm