Vitamin A là một vi chất quan trọng không thể thiếu trong giai đoạn phát triển đầu đời của trẻ sơ sinh. Không chỉ là yếu tố quyết định giúp trẻ duy trì một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Vitamin A còn đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ thị lực và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của cơ thể.

Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc bổ sung vitamin A đúng cách. Việc thiếu hụt vitamin A có thể dẫn đến những hệ quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của trẻ, từ suy giảm khả năng miễn dịch cho đến các vấn đề về thị giác. Vì vậy, việc hiểu rõ về chức năng và cách bổ sung Vitamin A cho trẻ sơ sinh đúng cách là một trong những yếu tố quyết định giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và tránh xa các nguy cơ bệnh tật.

1. Vitamin A là gì?

Vitamin A là một loại vitamin tan trong dầu, có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe toàn diện. Nó hỗ trợ hệ miễn dịch, bảo vệ thị lực và góp phần vào sức khỏe sinh sản. Đặc biệt, đối với trẻ sơ sinh đang trong giai đoạn phát triển toàn diện, vitamin A là một chất không thể thiếu đối với cơ thể của trẻ.

2. Chức năng của vitamin A đối với trẻ sơ sinh

Vitamin A đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh. Đầu tiên, vitamin A giúp tăng cường hệ  miễn dịch của trẻ giảm nguy cơ mắc phải các bệnh nguy hiểm. Nó cũng bảo vệ thị giác của trẻ, ngăn ngừa các vấn đề như quáng gà và mù lòa, đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của đôi mắt.

Bên cạnh đó, vitamin A hỗ trợ quá trình tăng trưởng và phát triển chung của trẻ, giúp bé đạt được những bước tiến quan trọng trong các giai đoạn đầu đời. Một chức năng đặc biệt của vitamin A là biệt hóa tế bào, giúp các tế bào biểu mô phát triển bình thường. Khi thiếu hụt vitamin A, các tế bào này sẽ bị sừng hóa làm giảm sự hấp thu chất dinh dưỡng trong ruột, khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp và tiêu hóa. Chính vì vậy, bổ sung đủ vitamin A cho trẻ sơ sinh là điều vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ.

3. Dấu hiệu nhận biết thiếu vitamin A ở trẻ sơ sinh

Quáng gà là một trong những dấu hiệu sớm của tình trạng thiếu vitamin A. Nếu không được khắc phục có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng về thị lực. Khi thiếu vitamin A nghiêm trọng, giác mạc trở nên khô gây ảnh hưởng đến võng mạc và giác mạc dẫn đến mù lòa. Mỗi năm, ước tính có từ 250.000 đến 500.000 trẻ em trên toàn thế giới bị mù do thiếu vitamin A và một nửa trong số đó sẽ tử vong trong vòng 12 tháng sau khi mất thị lực.

Ngoài ra retinol còn là dạng lưu thông chính của vitamin A trong máu và huyết tương. Nồng độ retinol trong huyết tương hoặc huyết thanh <0,70 μmol/L biểu thị tình trạng thiếu hụt vitamin A dưới lâm sàng ở trẻ em, ở người lớn với nồng độ <0,35 µmol/L biểu thị tình trạng thiếu hụt vitamin A nghiêm trọng.

4. Bổ sung Vitamin A cho trẻ sơ sinh đúng cách

Dùng theo thông lệ hằng năm do Bộ Y tế triển khai bổ sung vitamin A cho trẻ từ 6 – 36 tháng tuổi mỗi năm 2 lần, đặc biệt là trẻ em ở các vùng núi, vùng khó khăn có nguy cơ mắc bệnh cao sẽ áp dụng theo độ tuổi từ 6 – 60 tháng tuổi.

4.1 Trẻ em mấy tháng được uống Vitamin A và liều dùng

Đối với trẻ em, liều lượng bổ sung vitamin A được điều chỉnh theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe. Trẻ dưới 6 tháng tuổi, nếu không được bú sữa mẹ, cần bổ sung 50.000 đơn vị. Trẻ từ 6 đến dưới 12 tháng tuổi cần 100.000 đơn vị, trong khi trẻ từ 12 đến 36 tháng tuổi cần 200.000 đơn vị. Đặc biệt, trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin A cần được bổ sung vitamin A theo liều lượng phù hợp với độ tuổi để bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ sự phát triển toàn diện. Ngoài ra, trẻ được chẩn đoán chắc chắn nhiễm sởi thì liều lượng sẽ áp dụng theo quyết định 1327/QĐ-BYT ngày 18/4/2014 như sau:

+ Trẻ dưới 6 tháng: uống 50.000 đơn vị/ngày x 2 ngày liên tiếp.

+ Trẻ 6 – 12 tháng: uống 100.000 đơn vị/ngày x 2 ngày liên tiếp.

+ Trẻ trên 12 tháng và người lớn: uống 200.000 đơn vị/ngày x 2 ngày liên tiếp. Trường hợp có biểu hiện thiếu vitamin A: lặp lại liều trên sau 4 – 6 tuần.

4.2. Độ tuổi ở trẻ cần bổ sung vitamin A

Theo khuyến nghị của Bộ Y tế, độ tuổi quan trọng nhất để cung cấp vitamin A cho trẻ là từ 6-36 tháng tuổi cần được uống vitamin A liều cao 2 lần/năm, vào ngày 1 – 2/ 6 (đợt 1) và ngày 1 – 2/12 (đợt 2) để phòng ngừa các bệnh về mắt như quáng gà và mù lòa. Ngoài ra, các bé dưới 6 tháng tuổi không được nuôi bằng sữa mẹ và trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin A cũng cần được bổ sung vitamin A để bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ sự phát triển toàn diện.

5. Lưu ý khi sử dụng vitamin A cho trẻ sơ sinh

Theo khuyến cáo của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ:

– Từ trẻ sơ sinh đến 3 tuổi không quá 600 mcg RAE

– Trẻ sơ sinh 4-8 tuổi không quá 900 mcg RAE

– Trẻ em 9-13 tuổi không quá 1700 mcg RAE

Việc dùng quá nhiều Vitamin A sẽ gây ra một số triệu chứng như đau đầu, nhìn mờ, buồn nôn, chóng mặt, đau cơ. Trong những trường hợp nghiêm trọng, việc hấp thụ quá nhiều vitamin A có thể dẫn đến hôn mê và thậm chí là tử vong. Cho nên bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi sử dụng.

6. Một số thực phẩm giàu vitamin A

Vitamin A có thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là các thực phẩm từ động vật và thực vật. Dưới đây là một số thực phẩm giàu vitamin A:

• Gan động vật: Gan bò, gan lợn và gan gà là những nguồn giàu vitamin A nhất.
• Cà rốt: Là nguồn cung cấp beta-carotene dồi dào, một tiền chất của vitamin A.
• Khoai lang: Khoai lang chứa một lượng beta-carotene rất cao, giúp cơ thể chuyển hóa thành vitamin A.
• Cải bó xôi: Lá cải bó xôi giàu beta-carotene và các dưỡng chất hỗ trợ sức khỏe.
• Ớt chuông đỏ: Là nguồn thực phẩm thực vật tuyệt vời cung cấp vitamin A, đặc biệt là dưới dạng beta-carotene.
• Bí ngô: Tương tự như khoai lang, bí ngô chứa nhiều beta-carotene, đặc biệt khi nấu chín.
• Măng tây: Một nguồn vitamin A thực vật khác với nhiều lợi ích sức khỏe.
• Trứng: Lòng đỏ trứng có chứa một lượng vitamin A có sẵn cho cơ thể.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa: Sữa, phô mai và bơ là nguồn cung cấp vitamin A phong phú, đặc biệt là sữa nguyên kem.
• Cà chua: Dù cà chua chứa ít vitamin A hơn, nhưng cũng là một nguồn bổ sung tốt khi kết hợp với các thực phẩm khác.

Nếu bạn muốn bổ sung vitamin A một cách hiệu quả và nhanh chóng, bạn có thể lựa chọn một số sản phẩm bổ sung vitamin A để hỗ trợ sức khỏe

VITAMINK A-Z – Bổ Sung Các Vitamin Và Khoáng Chất Thiết Yếu Cho Cơ Thể (Chai 150ml)

Chứa các loại vitamin cần thiết cho trẻ đặc biệt là vitamin A, với việc kết hợp các loại vitamin với nhau giúp trẻ hấp thụ tốt hơn có công dụng hỗ trợ bồi bổ sức khỏe, giúp ăn ngon miệng, tăng cường thể lực và nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.

Cách sử dụng:

– Cần lắc đều chai trước khi uống, nên uống trước hoặc sau ăn 30 phút.
– Trẻ em 0-1 tuổi: uống 2,5ml/ngày, uống 1 lần mỗi ngày.
– Trẻ em từ 2-4 tuổi: uống 5ml/ngày, uống 1 lần mỗi ngày.
– Trẻ em 5-10 tuổi: uống 7,5ml/ngày, uống 1 lần mỗi ngày.
– Trẻ em từ 11 tuổi trở lên và người lớn: uống 10ml/ngày, uống 1 lần mỗi ngày.

Nguồn tham khảo:

(1) Vitamin A deficiency. (n.d.). https://www.who.int/data/nutrition/nlis/info/vitamin-a-deficiency

(2) Triển khai chiến dịch bổ sung vitamin A liều cao đợt 2 cho trẻ trên toàn quốc – Chương trình mục tiêu quốc gia – Cổng thông tin Bộ Y tế. (n.d.). https://moh.gov.vn/chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia/-/asset_publisher/7ng11fEWgASC/content/trien-khai-chien-dich-bo-sung-vitamin-a-lieu-cao-ot-2-cho-tre-tren-toan-quoc

(3) Phạm Phi Phượng (2020), Triển khai Chiến dịch bổ sung vitamin A liều cao đợt 2 cho trẻ năm 2020, truy cập ngày 22/11/2024.

(4) Office of Dietary Supplements – Vitamin A and carotenoids. (n.d.). https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminA-Consumer/